İzmir Girişimcilik Araştırma Raporu 2023

İzmir Girişimcilik Araştırması’nın amacı dünya çapında uygulanan Global Entrepreneurship Monitor (GEM) raporunun metodolojisini İzmir’e uygulayarak hem İzmir’in girişimcilik ekosisteminin araştırılması hem de yıllara yayılan ölçümlerle bu alanda Türkiye’ye örnek bir çalışma yapılmasıdır. GEM, seçilen ekonomilerdeki girişimcilik faaliyetlerini ölçer ve izler; “GEM’e göre girişimcilik, yeni bir iş kurma ve yürütme eylemidir, yani sadece planlamak veya başlamaya niyet etmek değil, yeni bir işi başlatmak için kaynak ortaya koymaktır.

Bu araştırmada metodolojik olarak GEM’i takip etmekle beraber dijital dönüşüm ve çevre gibi güncel konular için eklemeler yapılmıştır. GEM araştırmasının temelinde birbirini tamamlayan iki anket vardır. Bunlardan ilki ve en kapsamlısı, iş kuran bireylerin özelliklerinin, motivasyonlarının ve isteklerinin yanı sıra girişimciliğe yönelik sosyal tutumların analizini sağlayan Yetişkin Nüfus Anketi’dir. Bu anket, telefonla veya yüz yüze görüşme yoluyla ve bazen çevrimiçi olarak, her ekonomide en az 2000 yetişkin katılımcıdan oluşan rastgele bir örneklem tarafından yanıtlanır. İzmir Girişimcilik Araştırması bu anketin şehir bazında uygulanabilir kısımlarını alarak İzmir çapında 1.012 katılımcılık bir örneklem ile tekrarlamıştır. GEM’de kategorize edilen ‘Başlangıç Aşaması Girişimciler’, ‘Yeni İşletme Sahipleri’ ve ‘Yerleşik İşletme Sahipleri’ kategorilerine İzmir Girişimcilik Araştırması’nda da yer verilmiş, ‘Girişim Yapmaya Niyetli Olanlar’ ve ‘Hiç Girişimde Bulunmamışlar’ şeklinde 2 analitik kategori daha hazırlanmıştır. Araştırmanın bu kısmında katılımcılara yeni bir iş kurmaya yönelik yaklaşımları, geçmiş deneyimlerine dair değerlendirmeleri, iş kurma motivasyonları, finansman kaynakları, geleceğe bakış, dijitalleşme ve sürdürülebilirlik konuları üzerine sorular yöneltilmiştir. Anket sonuçları toplam örneklemin yanı sıra girişimcilik alt kırılımları da incelenerek raporlanmıştır. GEM’de olduğu gibi İzmir Girişimcilik Araştırması analizinin büyük bir kısmı da Başlangıç Aşaması Girişimciler ve Yeni İşletme Sahipleri’nin toplamına tekabül eden Toplam Erken Aşama Girişimcilik Faaliyeti’nin Yerleşik İşletme Sahipleri grubuyla karşılaştırması üzerinden yapılmıştır.

İzmir Girişimcilik Araştırması’nın ikinci kısmı GEM’in Ulusal Uzman Anketi’ne benzer bir uzman anketine dayanmaktadır. Ulusal Uzman Anketi’nde en az 36 GEM onaylı ulusal uzman, bir ekonomideki dikkatlice tanımlanmış girişimcilik ortamı koşulları hakkında çevrimiçi bir anketi tamamlarlar. Bu anket, finansmana erişim, sosyal ve kültürel normlar gibi Girişimcilik Çerçevesi Koşulları’nı belirlemek için kullanılır. İzmir Girişimcilik Araştırması, 18 uzmanla yaptığı anket sayesinde İzmir için ulusal rakamlarla da karşılaştırılmış Girişimcilik Çerçevesi Koşulları’nı belirlemiştir. Yetişkin Nüfus Anketi’nin sağladığı mikro seviye çıktıların yanında Ulusal Uzman Anketi girişimcilik hakkında makro seviyedeki politikalar, finansman yapısı ve altyapı gibi alanlar hakkında bir perspektif sunmaktadır.

Son olarak, dijital girişimler ve startup’ların hem Türkiye hem de dünyadaki artan öneminden hareketle, GEM’de mevcut olmayan bir bölüm eklenerek İzmir’deki teknolojik startup girişimcileriyle birebir yapılmış görüşmelerden beslenen İzmir startup ekosistemi analizi yapılmıştır. Bu üç kısımdan elden edilen sonuçlar ve GEM 2021/2022’deki Türkiye ulusal profili ile yapılan karşılaştırmalar sonucunda İzmir’deki girişimcilik ekosisteminin gelişmesi için politika önerileri sunulmuştur.